Secesja w architekturze miejskiej - charakterystyczna ornamentyka, lineralizm oraz typowa kolorystyka
Choć to styl, który słynie z bogatej ornamentyki, to równie charakterystyczny jest dla niego dobór kolorów. Jak podczas spaceru po mieście rozpoznać secesję w architekturze?
Sposób prowadzenia linii, kompozycja płaszczyzn i ograniczona paleta barw – to do tych elementów architekci secesyjni przywiązywali dużą wagę. Czego nie mogło jeszcze zabraknąć? A użycie jakich elementów było zakazane?
Ornamentyka i charakter linii
Z zasady abstrakcyjna (głównie pofałdowane płaszczyzny) przedstawiać mogła też stylizowane formy roślinne (przede wszystkim lokalne, w tym m.in.: liście kasztanowca, irysy, dzikie kwiaty), a także postaci długowłosych kobiet i maski. I to bez umiaru.
Niezależnie jednak od przyjętych wzorów, linie zawsze były faliste i płynne (proste albo w ogóle nie występowały, albo ograniczono je do minimum). Z reguły ogromnych rozmiarów – bywało, że ornamenty zajmowały całą powierzchnię ścian zewnętrznych i obejmowały także inne detale wykończenia budynku, w tym m.in. balustrady schodów, bramy czy np. klamki. Dlaczego? Przyjmowano, że ornamentyka sama w sobie miała podkreślać konstrukcję i tektonikę budynku, ale też symbolicznie nawiązywać do jego funkcji.
Typowa kolorystyka i…
Jasna, delikatna, pastelowa. Większość budynków, które powstały w dobie secesji była utrzymana w łagodnych beżach, choć równie modne były w tym czasie pastelowe zielenie i błękity oraz jasne odcienie czerwieni i brązu. Przy tak silnej ornamentyce, barwy musiały być już stonowane – taka też obowiązywała zasada.
… inne charakterystyczne elementy
Typowe dla architektury secesyjnej typowe było też zastosowanie: witraży, mozaiki, a przede
wszystkim niesymetrycznych układów motywów zdobniczych.
Przykłady architektury secesyjnej
Tych w Polsce nie jest wiele. Najwybitniejsze to m.in.: Willa Leona Rappaporta w Łodzi, Stary Teatr w Krakowie, Dworzec Główny w Nowym Sączu czy np. Dom Handlowy Braci Barasch we Wrocławiu. Najbardziej imponujące budynki – w których najważniejsze znaczenie miały właśnie klarowność formy i linia – znajdują się w Europie Zachodniej. Wśród nich w podręcznikach architektury wymienia się m.in. Pawilon Secesji w Wiedniu, Casa Mila w Barcelonie czy budowla Hackesche Höfe w Berlinie.
Galeria:
